Długopole Zdrój
Zdjęcia….
W 1893 roku we wschodniej części Parku Zdrojowego, między korytem Nysy Kłodzkiej, a drogą do miejscowej stacji, ze środków fundacji Gustawa Adolfa i hrabiny von Richthofen wzniesiono kościół ewangelicki Jest to konstrukcja kamienno-ceglana o cechach neogotyckich z wieżą zakończoną smukłą iglicą. We wnętrzu zachowały się trzy reliefy na piaskowcowych płytach, ilustrujące sceny z życia świętego Jana Nepomucena: Spowiedź królowej Zofii, Pielgrzymka do Starej Bolesławii Zrzucenie z Mostu Karola do Wełtawy. Po zakończeniu II Wojny Światowej kościół przestał pełnić funkcje religijne, a pod koniec lat ’80 XX w. przystosowano go do celów mieszkalnych. Obecnie w kościele mieści się kawiarnia „Horus”.
Międzygórze
Zdjęcia…
Kościół ewangelicki św. Krzyża w Międzygórzu uroczyście poświęcono w 1911r. Jego fundatorem był książę Friedrich Heinrich, właściciel części dóbr należących do księżnej Marianny Orańskiej. Budowla charakteryzuje się prostą bryłą typową dla post secesji, w której wyróżniają się obramienia okienne i nadproża z piaskowca. Po II wojnie światowej kościół nie był użytkowany i popadł w ruinę. Następnie obiekt przekazano parafii katolickiej. Kościół został wyremontowany i odnowiony. Usytuowany na planie ponad centrum miejscowości, wpisał się w jej panoramę jako charakterystyczny element architektoniczny.
Bystrzyca Kłodzka
Zdjęcia…
Budynki kościoła i szkoły parafialne w stylu klasycystycznym powstały w latach 1834-1835 według projektu Karla Schinkela. Ponieważ budowa kościoła kolidowała z linią obwarowań miejskich, zostały one w tym miejscu wyburzone. W 1843r. stojącą obok kościoła Basztę Rycerską, pierwotnie będącą fragmentem miejskich murów obronnych, zaadaptowano na dzwonnicę z dwoma dzwonami. W roku 1869 od północy do bryły kościoła dobudowano niewielką zakrystię. Po wojnie świątynia stała opuszczona aż do roku 1964, kiedy to po przeprowadzeniu prac adaptacyjnych, w budynkach utworzono jedyne w Polsce muzeum filumenistyczne, gromadzące etykiety zapałczane, a także eksponaty związane z historią niecenia ognia. W latach 1985-1990 oba obiekty zostały wyremontowane.
Kłodzko
Zdjęcia…
Z 1275 r. pochodzi pierwsza informacja o istnieniu w tym miejscu kaplicy św. Jerzego przy szpitalu prowadzonym przez Joannitów. W 1475 r. książę ziębicki Henryk I Podiebradowicz przekazał ten teren Bernardynom i ufundował kościół i klasztor pw. św. Jerzego. Przy okazji konsekracji kościoła, co miało miejsce w 1479r. otrzymał on współpatrona – św. Wojciecha. Wraz z rozprzestrzenianiem się reformacji w Kłodzku zakon opuścił miasto w 1546r., a oba obiekty przekazał Radzie Miejskiej. W klasztorze urządzono szpital dla ubogich, a w kościele kaplicę przyszpitalną. Obiekty uległy ostatecznemu zniszczeniu podczas wojny trzydziestoletniej, kiedy Kłodzko zostało zdobyte przez Austriaków. Po powrocie do Kłodzka w 1643r. Bernardynów, rozpoczęto odbudowę kościoła i klasztoru – zachowano gotyckie prezbiterium, a nawa i kaplice otrzymały wystrój późnobarokowy. Oblężenie Austriaków w 1760r. w czasie III wojny śląskiej spowodowało kolejny pożar kościoła, a po rozwiązaniu zakonu w 1810r. kościół przekształcono w magazyn. W klasztorze urządzono biura dla oficerów, mieszkania dla żołnierzy i ich rodzin oraz szpital. W 1834r. władze przekształciły kościół w ewangelicki kościół garnizonowy. W 1947r. kościół, stał się ponownie świątynią katolicką – do klasztoru wprowadziły się franciszkanki.
Ludwikowice Kłodzkie
Zdjęcia…
Kościół ewangelicki p.w. Błogosławieństwa Pańskiego powstał w latach 1929-30 (w sąsiedztwie powstała plebania) w oparciu o projekt architekta Iwana z Berlina. Świątynię konsekrowano 29 września 1930 r. Jako miejsce kultu służyła do połowy lat sześćdziesiątych. Po przejęciu przez władze gminne w latach 1977-1989 kościół został przekształcony w sklep, a następnie w magazyn i stolarnię, co doprowadziło do dewastacji budynku. W 2009 roku został wpisany do Rejestru Zabytków, a następnie został w latach 2010-2011 odrestaurowany wraz z adaptacją na funkcje muzealne z zachowaniem części sakralnej. Obecnie Muzeum Ziemi Sowiogórskiej.
Lądek Zdrój
Zdjęcia…
Kościół ewangelicki p.w. Zbawiciela w Lądku Zdrój został poświęcony w 1848r. Kościół zbudowano w stylu ekspresjonizmu, nawiązującego do architektury romańskiej (na planie krzyża z półkolistą absydą, jednowieżowy). Przy kościele stoi neogotycki pomnik z 1866 r., poświęcony księżnej Mariannie Orańskiej, która była fundatorką kościoła. Od zakończenia wojny kościół stoi opuszczony. Mechanizm zegara wieżowego zamontowano w parku, gdzie napędzał zegar kwiatowy; ławki przeniesiono do kościoła parafialnego, a organy sprzedano do kościoła w Środzie Śląskiej. W latach 60-tych zamierzano zorganizować w nim Muzeum Balneologiczne. Budynek spłonął 8 kwietnia 1999r. – kilka lat przed pożarem obiekt był remontowany, wykonano nawet dodatkowy poziom (kondygnację). Miała tu działać hala sportowa. Od kilku lat miasto próbuje sprzedać obiekt – bez rezultatu.
Ołdrzychowice Kłodzkie
Zdjęcia…
Wraz z rozwojem Ołdrzychowic Kłodzkich i wzrostem liczby mieszkańców w XIX w. oraz zwiększeniem się społeczności protestanckiej, z inicjatywy przemysłowca Hermanna Dietricha Lindheima we wsi powstała niewielka szkoła ewangelicka. W 1883r., dokonano przebudowy szkoły i ten sposób powstał kościół ewangelicki w Ołdrzychowicach będący filią kłodzkiej parafii ewangelickiej. Po zakończeniu wojny kłodzka gmina ewangelicko-augsburska przekazała dawne obiekty należące do ewangelików, w tym kościół ze szkołą – parafii katolickiej.
Stronie Śląskie
Zdjęcia…
Kościół Zmartwychwstania Pańskiego zbudowany został na początku XX w. na potrzeby powiększającego się skupiska ewangelików w ówczesnych wsiach Schreckendorf i Seitenberg. Początkowo społeczność ta brała udział w nabożeństwach w kościele ewangelickim w Lądku Zdroju. Od 1894 r. z inicjatywy Marianny Orańskiej nabożeństwa organizowano również w jej tutejszym pałacu. Na początku XX w. właścicielem klucza strońskiego był książę Friedrich Heinrich Hohenzollern, który postanowił sfinansować wzniesienie w pobliżu dworu nowego kościoła, którego budowę ukończono w 1915 r. Początkowo świątynia miała z status kościoła dworskiego, a następnie była kościołem filialnym. W 1917 r. erygowano w Stroniu Śląskim wikariat ewangelicki i otwarto przy nim szkołę, które działały w Stroniu Śląskim do końca II wojny światowej. Po wojniekościół nie był używany do celów religijnych – wyremontowano go i poświęcono ponownie dopiero 15 sierpnia 1988r. Od tamtego czasu pełni funkcję kaplicy pogrzebowej i kościoła pomocniczego dla parafii rzymskokatolickiej w Stroniu Śląskim.
Słupiec
Zdjęcia…
Kamień węgielny pod budowę nowej szkoły i jednocześnie kościoła położono 19 kwietnia 1903r., a 30 maja 1904r. poświęcono nowy budynek. Fundatorami ołtarza do nowego kościoła były baronowa von Kessel i hrabina Pilati, ambony – dyrektor huty szkła – Becker i właściciel noworudzkiej drukarni Rose, a jego żona ufundowała wielki dywan. Do czasu wybuchu I wojny światowej uczęszczało do szkoły ewangelickiej 50 uczniów. Kościół ze względu na niewielką liczbę wyznawców nie otrzymał charakterystycznej bryły budynku sakralnego. Wzniesiono go w stylu neogotyckim według ewangelickiej tradycji sytuowania sal do nabożeństw w budynkach mieszkalnych. We wnętrzu słupieckiego kościoła pomieszczenie o funkcjach sakralnych urządzono na piętrze, w dolnej części znajdowały się pomieszczenia szkolne. Obecnie budynek pełni funkcje mieszkalne.
Nowa Ruda
Zdjęcia…
Uroczystość poświęcenia kościoła miała miejsce 4 listopada 1868 r. Kościół powstał z inicjatywy noworudzkiego pastora ewangelickiego Alersa. Zbudowano go w stylu neogotyckim z czerwonego piaskowca z elementami neoromanizmu i architektury włoskiej. Po II wojnie światowej kościół przekazano GS „Samopomoc Chłopska”, która urządziła w nim sklep z materiałami żelaznymi. Na początku lat 90-tych zlikwidowano sklep, obiekt został przejęty przez parafię katolicką, która przeprowadziła niezbędne prace remontowe i adaptacyjne. Kościół jako świątynię katolicką konsekrowano 8 listopada 1997 roku i nadano mu wezwanie Bożego Ciała.
Polanica Zdrój
Zdjęcia…
Kamień węgielny pod Kościół Pamiątkowy Cesarza Fryderyka wmurowany został 16 października 1913r. Działkę położoną na niewielkim wzgórzu obok Parku Zdrojowego podarował Zarząd Uzdrowiska i jego właściciel Georg Haase, który wspomógł budowę znaczną kwotą 21 tysięcy marek. Świątynia na 360 miejsc siedzących wzniesiona została w stylu staroniemieckim, według projektu architekta Karla Klimma z Wrocławia. Realizację inwestycji przeprowadziła polanicka firma budowlana Otto Büttnera. W rocznicę śmierci cesarza, 15 czerwca 1915r. podczas uroczystego nabożeństwa odbyło się poświęcenie nowego kościoła ewangelickiego. Na przełomie lat 60. i 70. XX w. pozostawiony bez opieki i systematycznie rujnowany kościół został rozebrany.
PROTESTANCKIE DZIEDZICTWO POLANICY ZDROJU I KUDOWY ZDROJU (dr hab. Joanna Szczepankiewicz-Battek)
Radków
Zdjęcia…
Kościół Świętego Andrzeja Boboli w Radkowie został wybudowany w 1905r. Obecnie jest kościołem filialnym wyznania rzymskokatolickiego. To najmłodszy z zabytków sakralnych na terenie miejscowości. Jego styl łączy elementy neobarokowe i secesyjne. Wewnątrz budowli znajdują się elementy wyposażenia i wystroju wnętrza, które zachowały się od czasów jej powstania. Kościół urządzono w ascetycznym stylu, bez stosowania nadmiernych zdobień. W 1985r. Kościół wpisano do rejestru zabytków. Aktualnie w świątyni nie są odprawiane regularne msze. Niekiedy jednak odbywają się tam okazjonalne nabożeństwa.
Kudowa Zdrój
Do czasów pruskich hrabstwo kłodzkie stanowiło odrębną od Śląska jednostkę administracyjną, podporządkowaną bezpośrednio Koronie czeskiej, czyli królowi czeskiemu, bywającemu również cesarzem. Przekazanie (na drodze sprzedaży) starostwa arcybiskupowi salzburskiemu Ernestowi Habsburgowi w 1548 r. zainicjowało ostry kurs kontrreformacyjny. Czytaj więcej….
PROTESTANCKIE DZIEDZICTWO POLANICY ZDROJU I KUDOWY ZDROJU (dr hab. Joanna Szczepankiewicz-Battek)
Opolnica
W oddzielających Kotlinę Kłodzką od reszty Śląska Górach Bardzkich, na wysokim brzegu Nysy Kłodzkiej (ok. 2 km SW od Barda) rozciąga się wieś Opolnica wzmiankowana już w 1290 r. jako Gerardestorph. Ta oraz późniejsze nazwy wsi (Villa Gerhardi, Gerersdorf, Giersdorf) prawdopodobnie pochodzą od imienia założyciela wsi – Gerharda. Czytaj więcej….